Гьахъвили винел пад къачуна!
«Джуьмя-мискIи. Цивилизацийрин рекьерин хев» тIвар алай филма къалур хъийидач
Хел: 
Ноябрдин эхирдай чи сайтдал «Къавкъаздин Алпанриз мад тюркер
лагьана» тIвар алай макъала акъатнай. Ана чна кьуьзуь Дербендин тарих гьикI стIун
регъуь тахьана чIурукIа къалурзаватIа кхьенай, шегьер дегь заманада туьркери эцигнавайди
лугьуз.
Урусатдин географиядин джемятди («Русское географическое общество - РГО») ахъайнавай арцIунихъ авур филма кьве гьафтедин къене «Зи Планета» тIвар алай телехиляй («телеканал») къалурна. Лезги автономиядин къуватралди и хабар РГОдив агакьна, филма эхирни акъудна къалурунай.
Урусатдин Президентдив гвай Дагъустандин гьамишан векилатди и карда ЛММФДАдин гъил кьуна, РГОдиз фена лагьана гьихьтин тIалабунар аватIа. Абуруз килигайла кьулухъ РГОди Дагъустандин РАНдин илимдин юкьваз («Дагестанский научный центр РАН») суал ракъурна.
Дагъустандин илимдин юкьва 3 чарчел алай жаваб гьазурна филмадин патахъай нетижаяр квай. Ам туькIуьрайди язва Илимдин юкьван чIехидан чка кьазвайди, тарихдин илимрин духтур, профессор Муртазали Гаджиев, филмадиз пис къимет гайи. Ада тестикьарна, филмадиз илимдин патахъай кIвалахдай кас авачирди, адак медениятдинни тарихдин патахъай чIурувилер квайди.
Чна адан жавабдикай еке метлеб квай кьатIар кхьизва:
«…Илимдин патахъай чирвилер гуда лагьана къалурзавай филмадик пара чIурувилер ква, чIехибурни гъвечIибур»
«…мумкин я Дербендин Джуьмя-мискIин са вахтуна христианрин клиса тир. Им Къавкъаздин Алпан тIвар алай гьукуматдин клиса лагьана рахайтIа жеда, «тюркерин христиан клиса» сакIани ваъ»…
«10,1-лагьай минутдал ахъайзавайда лугьузва, «дегь заманадин алпанар – тюркер я», - им гьич дуьз туш. И къейдни, маса гьа ихьтин хабарар миллетрин арада Къавкъаздин Алпандин тарих патал авай къалдин къене пара ава. Илимди лап кIевидаказ чирнава, дегь заманадин алпанар рагъэкъечIдай патан Къавкъаздин миллет тирди, абурун чIал дагъустанни нах чIаларин лезги хилик акатзавайди»
«…акъуднавай нетижаяр бес я, филма илимдин, чирвилерин патахъай еке къимет авачирди тирди лугьудайвал…»
И нетижайри РГОдиз эсер авуна, русвагь, къал твазвай филма къалурунай акъудна. Чна умуд хуьзва, РГОдизни «Зи Планета» телехилиз и хьайи кIвалах тарс жедайди, къвердавай мад ихьтин «эсерар» акъуд тийидайди.
Тарихдикай тапарар ийизвайбурухъ галаз дяве тухун чаз лап кIан
я миллетрин арада къал тван тийидайвал, Дербен шегьердани, садбуруз хуькуьриз кIанзавай,
вири секин жедайвал.
Санал кIвалах авурла, чавай Кьибле патан Дагъустандин миллетрин арада авай алакъаяр кIеви ийиз жеда.
Иера Рамазанова
ЛММФДАдин корреспондентрин кIватIал
.
Сайтдин халисан уртах хьун патал регистрация авун кIан я.
Мумкин я ваз килигиз кIан хьун:
Къейд эцигун