Federal lәzgi
milli-mәdәni muxtariyyәti

Ləzgi və qumuqların etnik ayrı-seçkiliyi

Dağıstan hakimiyyətinin təcavüzkar siyasəti

 

Ramazan Abdulatipovun hakimiyyəti dövründə Dağıstanda millətlərarası münasibətrəlirin kəskinləşməsi başladı. Buna səbəb isə regionda etnik və mədəni balansın pozulma siyasətidir. Daha dəqiq, bütün sakinlərə Dağıstan tarixinin avar versiyasının, avar mədəniyyətinin məcburi tətbiği, respublikanın bütün xalqların milli və mədəni maraqlarının pozulması.

 

Ləzgi etirazın oyanışı

Baş verənlər haqqında ilk olaraq həyəcan siqnalı ləzgi cəmiyyəti tərəfindən səsləndirildi. Cünki mövcüd olan balans hamıdan tez olaraq məhz ləzgilərdə mədəni sahədən etno-siyasi sahəyə sürətlə keçdi.

Ləzgi xalqın maraqlarına təcavüzkar hücum əvvələr də Mahaçqalada baş verirdi. Bu əsasən ləzgi siyasətçilərin hakimiyyətdən uzaqlaşdırmasından ibarət idi. Lakin Abdulatipov hakimiyyətə gəldikdən sonra, siyasi, inzibati, iqtisadi və hətta mədəni mövqede belə ləzgi xalqa qarşı sistemli hücum başladı.

FLMMM ilk gündən bu cür ayrı-seçkilik siyasətinin müqavimət önündə dayandı. Və məhz buna görə dərhal  Dağıstanın rəhbəri tərəfindən mənfur şərh qazandı.

Qumuq etiraz hərəkati

Mahaçqalanın ayrı-seçkilik siyasətinə qarşı ləzgi fəallarının mübarizəsi ilə paralel olaraq qumuq içtimayyəti tərəfindəndə narazılıq, qəzəb və açıq etirazlara hazırlıq hissi oyandı.

Qumuq xalqın etiraz konqresləri, kütləvi və uzun aclıq aksiyaları, Karaman zonasında hakimiyyət nümayəndələri ilə birbaşa qarşıdurmalar, Tarikin rayonun bərpası haqda tələblər, qumuq milli parlamentinin yaradılması və digər tədbirləri misal kimi göstərmək olar.

Daniyalov işinin davamı

Həm ləzgi, həmdə qumuq ictimayyətinin nümayəndələri onu qeyd edirlər ki,  Ramazan Abdulatipov gizlətmədən sovet dövründə Dağıstan rəhbəri olan Abdurahman Daniyalovun aryı-seçkilik siyasətini davam etdirir.

Məsələn, Ramazan Abdulatipov Daniyalovun yubileyi şərəfinə tədbirlərdə bildirib: "Biz Abdurahman Daniyalovdan öyrənməliyik”.

Qumuq ictimai xadimləri Daniyalov haqda "Abdurahman Daniyalov türkdilli xalqlara – qumuqlara, nogaylara, dərbənd tərəkəmələrə çoxlu qəm gətirdi ” yazırlar.

Aydın olur ki, Daniyalov işi bü gün açıq şəkildə Ramazan Abdulatipov davam etdirir. Abdulatipov özünü Daniyalovun şagirdi və davamçısı hesab edir.

Və buna görə, respublika hakimiyyəti tərəfindən Dağıstan xalqlarına qarşı aparılan etnik ayrı-seçkilik aggressiv siyasətini göstərmək üçün, sovet və post-sovet Dağıstanın siyasi tarixində bu problemin öyrənilmsinə bir sıra analitik-informasiya  materialların hazırlanması önəmlidir.

Farida Sancax

FLMMM müxbir korpusu

.

.