Rəsmi Bakı ABŞ-la qarşıdurmadan qaçır
Yeni ilin ilk günləri ABŞ və Azərbaycan arasındakı gərgin münasibətlərə yeni motivlər gətirib. Rəsmi Bakının Amerika konqresmenlərinin insan hüquqlarının pozulmasına görə Azərbaycan rəsmilərinə qarşı sanksiyalar tətbiq edilməsi haqqında "Azərbaycan demokratiya aktı 2015” təşəbbüsünə aqressiv reaksiyası AR Prezident Administrasiyasının xarici siyasət şöbəsinin rəhbəri Novruz Məmmədovun dövlət başçısı İlham Əliyevin Vaşinqtonda keçiriləcək nüvə təhlükəsizliyi sammitinə dəvət edilməsi haqqında bəyanatından sonra dəyişməyə başlayıb.
Novruzovun bəyanatı yanvarın 6-da, KİV-də və sosial şəbəkələrdə Əliyevin sammitə dəvət edilməməsi haqqında şaiyələr yayılmağa başladıqdan sonra Tvitterdəki mikrobloqda yayılıb. Novruzov dəvətin hələ dekabrın 3-də şəxsən prezident Obama tərəfindən göndərildiyini vurğulamağa tələsib.
Rəsmi Bakının dəvəti bir ay sonra dərc etməsi faktı özü göstərir ki, Əliyev administrasiyası konqresmenlərin məlum təşəbbüsündən sonra düşmənçi ədavətdən konstruktiv dialoqa doğru təkamül keçirib. Deputat Zahid Oruc kimi müxtəlif hökumətyönlü xadimlərin bəyanatları və indi ictimaiyyəti ABŞ prezidentinin Azərbaycan prezidentinə şəxsi münasibətinin tamamilə iltifatlı olduğuna inandırmağa çalışan hökumətyönlü KİV-in dəyişmiş tonu da buna dəlalət edir.
Nüvə təhlükəsizliyi sammitinə dəvətin ictimai şəkildə etiraf olunması həmçinin rəsmi Bakının martın 31-nə qədər okeanın digər tayında qıcıqlanmaya səbəb olan bir sıra kəskin məsələləri, ilk növbədə 100-ə yaxın vətəndaş cəmiyyəti fəalını əhatə edən aktual siyasi məhbuslar mövzusunu aradan qaldırmağa çalışacağını göstərir. Prezident Əliyev ABŞ paytaxtına əliboş və vədlərlə gələ bilməz və ya əks halda o, ümumiyyətlə sammitdə iştirak etməməlidir. Lakin hazırki böhran şəraitində dəvətə məhəl qoyulmaması ehtimalı çox azdır. Azərbaycanın müstəqillik əldə etdiyi dövrdən etibarən müşahidə olunan ABŞ dəstəyinin itirilməsi, Vaşinqtonun Makkeyn İnstitutunun direktoru Devid Kramerin sözləri ilə desək, ölkəni heç də dost münasibətləri olmayan region qonşuları ilə təkbətək qoya bilər. Ermənistanla müharibə, klerikal şiə İranı ilə gərgin münasibətlər, prezident Putinin ağzı ilə rəsmi Bakıya xarici düşməncə təşəbbüslərin dəstəklənməsi haqqında irad irəli sürən Rusiya ilə gərginlik.
Əlbəttə, bu problemli regional oyunçular üçlüyündə Rusiya xüsusi diqqətə layiqdir, iqtisadi böhranlar zamanı onun əməlləri xüsusilə təxminolunmaz olur. Onun Ukrayna, Suriya, Türkiyəyə qarşı hərbi siyasəti bunun əlavə dəlilidir. Bu cür dövrlərdə MDB-dən ən yaxın qonşular xüsusi narahatlıq hiss edir, Ukrayna böhranının fəal fazası dövründə Belarus, Qazaxıstan prezidentlərinin və digərlərinin narahat notalarında bu, hiss olunurdu. Görünür, bu
Prezident Əliyev vəziyyəti şərh edərkən qeyd edib ki, böhran ABŞ-ın Rusiyaya qarşı düşünülmüş siyasətinin nəticəsidir. Bununla o etiraf edib ki, neft qiymətlərinin ucuzlaşmasından irəli gələn problemlərin həllinin açarı Moskvada deyil, Vaşinqtondadır. |
Göründüyü kimi, ABŞ sanksiya təhlükəsi şəraitində Azərbaycan diplomatiyasının manevrlərini diqqətlə izləyir və Amerika konqresmenlərinin dekabr təşəbbüsündə əksini tapmış problemli məsələlərin həlli uzadıldığı təqdirdə klassik təsir vasitələrini işə salacaqlarına işarə edir. Yeni ildən dərhal sonra ABŞ Konqresində Qarabağla bağlı qapalı dinləmələr keçirilib. Müzakirələr zamanı münaqişənin həlli prosesinin sürətləndirilməsi çağırışı səslənib. Ermənistan tərəfin reaksiyası panikalı olub, rəsmi Bakı isə debatla bağlı şərh verməyib. Həmin vaxta təsadüf edən yeganə reaksiya Novruz Məmmədovun prezident Əliyevin sammitə dəvət edildiyini açıqlaması olub.
Amma yenə də Bakını islahatlara və insan hüquqları sahəsində problemlərin həllinə təşviq edəcək, habelə Azərbaycan-Amerika münasibətlərini müəyyən edəcək əsas amil Azərbaycanı əhatə edən maliyyə-iqtisadi böhran olaraq qalmaqdadır. Prezident Əliyev vəziyyəti şərh edərkən qeyd edib ki, böhran ABŞ-ın Rusiyaya qarşı düşünülmüş siyasətinin nəticəsidir. Bununla o etiraf edib ki, neft qiymətlərinin ucuzlaşmasından irəli gələn problemlərin həllinin açarı Moskvada deyil, Vaşinqtondadır.
Turan Analitika Xidməti
.
Maybe you are interested in: