Rus Eng Az Lz

ЛЕЗГИ МИЛЛЕТДИННИ МЕДЕНИЯТДИН
ФЕДЕРАЦИЯДИН ДЕРЕЖАДИН АВТОНОМИЯ

Крымни Урусат гьамиша санал жеда

 

Крым Республикада, Севастополь шегьерда суваррин гьалар ава. Агьалийри чеб Россиядин Федерациядик эхкечIна кьве йис тамам хьун шадвилелди къейдзава. Республикадин шегьеррин ва Севастополдин майданрилай парадар, куьчейрай демонстрацияр, культурадин идарайра, залра концертар, тамашаяр, шоуяр физва. ГъвечIи-чIехи вирида шадвалзава, майданрал, куьчейра Россия-Крым-Садвал гафар тикрарзава. Крым Республика Россиядик эхкечI хъувуниз, "Крымдин гатфарин” кьве йис хьуниз талукьарнавай мярекатар уьлкведин вири регионра, гьа гьисабдай яз, Дагъустандин шегьерра, районрани кьиле тухузва.

СССР-дин регион тирла, полуостровди вири рекьерай виликди камар къачуна. Ина курортрин индустрия вилик тухуниз кьилин фикир гана. Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьайила, 1944-йисан майдал кьван чилер фашистрин пацук акатайла, халкьдин майишат михьиз барбатI хьана.

1944-йисан 11-апрелдиз Яру Армияди Крым азад авунин гьужумдик кьил кутуна. Немсеривай Жанкой ва Керчь вахчуна. 13-апрелдиз Симферополь ва Феодосия азадна. 9-майдиз Севастополдин агьалийрини Яру Армиядин кьушунар шадвилелди къаршиламишна. Фашистар лап геждалди Херсонесда амукьна. Са акьван вахт алатнач, анайни фрицар катарна..

1954-йисан 19-февралдиз СССР-дин Верховный Советдин Президиумдин Указдалди Крымдин область, РСФСР-дикай хкудна, Украинадин ССР-дик кутуна. Къарарда къейднавай: "Крымдин областдин ва УССР-дин арада авай майишатдин, культурадин сих алакъаяр, экономикадин рекьяй умумивал, мулкар сад-садаз мукьва тирвиляй ва дяведилай гуьгъуьниз арадал атай четинвилер, агъзурралди татарар ва маса миллетар масанриз суьргуьн авуна, кIвалахдай инсанар тIимил амукьун фикирда кьуналди, Крымдин оласть Украинадин ССР-див вахкузва…”
Советрин Союздин девирда Крымдини вири республикайрихъ, областрихъ, крайрихъ галаз санал виликди, абадвилихъ, асайишвилихъ, мублагьвилихъ камар къачуна. Амма Советрин Союз чукIурунихъ галаз алакъалу яз Крымдин халкьарин яшайиш, областдин экономика усалвилихъ элкъвена. 1991-йисан 24-августдиз УССР-дин Верховный Советди Украинадин аслу туширвилин гьакъиндай Акт кьабулна.
 
1992-йисан 5-майдиз Крымдин Автономыный Республикадин (КАР) Верховный Советди "Крым Республикадин государстводин кьилдинвал малумарунин гьакъиндай Акт” декларация, 6-майдиз КАР-дин Верховный Советдин ирид лагьай сессиядал Крымдин Конституция кьабулна, амма Киев датIана крымвияр чпин ихтияррикай магьрумдай рекьер жагъуриз алахъна. Анжах 2014-йисан февралдиз вирида фадлай гуьзлемишзавай вакъиайрик гьерекат акатна. 60 процентдилай виниз урус агьалияр яшамиш жезвай Керчь, Симферополь, Севастополь, Феодосия, Евпатория ва маса шегьеррани, государстводин дараматрин къаварилай Украинадин пайдахар алудна, Россиядин пайдахар хкажна. 2014-йисан 6-мартдиз Крымдин Верховный Советди республика Россиядин Федерациядик адан субъект хьиз экечIзавайдан гьакъиндай къарар акъудна.
 
11-мартдиз КАР-дин Верховный Советди ва Севастополь шегьердин Советди КАР-дин ва Севастополь шегьердин аслу туширвилин гьакъиндай къарар кьабулна. 16-мартдиз кьиле фейи референдумда полуостровдин 82 процент агьалийри иштиракна ва сес гайи 96 процент агьалийри Россиядин Федерациядик эхкечIунин тереф хвена. 2014-йисан 18-мартдиз Крымдин Республика Россиядин Федерациядик кьабулунин гьакъиндай Россиядин Федерациядин ва Крымдин Республикадин арада икьрардал РФ-дин Президент В. Путина къул чIугуна. Анлай инихъ кьве йис алатнава ва крымвийри чпин къенин йикъал рикIивай шадвалзава ва гьа са вахтунда Донбассда арадал атанвай къизгъин гьаларин гьакъиндай гьайифни чIугвазва.

Нариман Ибрагьимов

.

Лезги Газет

.

Мумкин я ваз килигиз кIан хьун:

Кьурагьиз шегьре рехъ ачухна

Россиядин чIехи гражданин кьена

Дагъустанда СКФО-дин субъектрин кьилер гуьруьшмиш хьана

Дербент - 2000. Вири къуватар желб ийин

Фияви уьлкведин майданра

Къейдер (0)