ЛЕЗГИ МИЛЛЕТДИННИ МЕДЕНИЯТДИН
ФЕДЕРАЦИЯДИН ДЕРЕЖАДИН АВТОНОМИЯ

Чи къенин макъалада Кьулан вацIан кьибле пата авай лезги хуьрерикай садакай ахъайда. Суварин тамарин арада авай Филифар хуьр Азербайджандин кефер пата авайди я. И хуьр Огъуз (виликан Варташен) чилин кьакьан хуьрерикай сад я.

Хуьр гьуруьн дережадилай I478 метр кьакьавиле ава. Им уьмуьр тухуз, майишат хуьз лап хъсан туькIуьдай чка я, вучиз лагьайтIа артух кьакьанни туш, Фий я Ухул хуьрер хьиз, артух агъузни туш.

Дагъустанда авай суван хуьрера хьиз, Филифара ина-ана булахар аквада. Абур хуьруьз атайбуруз гьансятда чир жеда, чиле акIурнавай турбаяр акурла.

Филифарин 50 кIвал кьуд патахъай  ичин тарари кьунва, къвалавай суварални тамар ала. Хуьре хъсан къай ава, анжах са кьакьанвилизни тамариз килигна ваъ, - хуьуруьн къерехдай тIуз КъалавацI физва. ВацI артух дериндини гьяркуьди туштIани, марфар къвайла ам лап къати жеда, вири суварин вацIар хьиз.

Филифарлай кьакьан патавай сувар язва Гирдальмилиг (2I76), Кайтсув (2458), Гирдал (2627), Нугар (2754).

Къваларив гвай хуьрерикай лугьуз хьайитIа, ихьтин тIварар кьуртIа жеда: Агъа-Филифар, Халхал, Хачмас ва масабур. Ибур вири Филифарлай кьибле пата ава, вучиз лагьайтIа и хуьр кIама виридалайни кефер патахъ галайди я. РагъэкъечIдайни рагъакIидай патахъ килигайтIа, инсанар авачир суварин жергеяр я.

Филифаржувриз вири вахтара кIеви алакъаяр авай тир Къавкъаздин Кьилин Суварин («Главный Кавказский хребет») кефер пата авай лезги хуьрерихъ галаз. Алакъаяр туькIуьрун патал инсанар кьилелай элячIдай рекьерай («перевалы») тIуз физвай, гьабурухъ галаз Фийрин (3273), Малкамудрин (338I), Мацарин рекьер.

Филиваржувар самур нугъатдал рахазвайди я, ихьтин хуьрер Азербайджан пата лап тIими авайди я.