Rus Eng Az Lz

ЛЕЗГИ МИЛЛЕТДИННИ МЕДЕНИЯТДИН
ФЕДЕРАЦИЯДИН ДЕРЕЖАДИН АВТОНОМИЯ

Шаиррин диге – Цилинг

Етим Эминанни Абукар Цилингвидин хайи макандикай ахъаюн


Цилиг – тунвай хуьр я, Кьурагь райондин кьибле-рагъакӀидай пата авай. Цилинг гзафбуруз чизва тIвар-ван авай чIалан устадрин диге хьиз – Етим Эминни адан чIехи буба Абукар инай тир.

Хуьр чилин гьакиматдин юкь тир Кьурагь хуьрелай автомобил рекьелайтIуз 17 км кьван яргъал кьиблединни-рагъакIидай пата ала.
Цилинг 1240 метри кьван кьакьанвиле ава, тамар авачир суварин юкьва, ина-ана са тIимил кьван тарар аквазвай. Кьибле патахъай хуьруьхъ элкъвенвай суван синел къатар («террасы») аквазва, са вахтуна  и патара уьмуьр тухузвай инсанри гьикьван пара зегьмет чIугвазватIа къалурзавай.

Цилинг Кьуьчхуьр кIамунин хуьрерикай сад я. Кьибле патахъай ам Самур цIирхиникай ибарат я, кефер патахъай – гьадан хиликай, Хуьрехуьрелай эгечIна Кьуьчхуьр-вацIни Кьурагь-вацI сад жезвай мукьал кьван физвай.

Са вахтуна и кIама лап пара инсанри уьмуьр тухузвайди тир, ина ругуд хуьр авай. Анжах исятда амайди кьве хуьр я – Хуьрехуьрни Бахцугъ. КIамуниз тIвар гайи хюр – Кьуьчхуьр – гьич хьана, гьам галаз Кимихуьр, Титель, Цилинг хуьрерни амукьнач. КIамун кIеняй тIуз тIимил яд авай фад вацI физва, Кьуьчхуьр-вацI тIвар алай.

Алай вахтунал хуьре амайди я чкIанвай кIвалер, гьабурукай вацIун патав гвайбурукай саки затIни амач. Суварин патав гвайбур абурулай хъсан амукьна.

Хуьруьн патав гвай кьакьан сувар язва Палканкьил (1665), тIвар-ван авай Кетинкьил (2788), ГъитI (2169), гьакIа мсб.
Патав гвай инсанар авай хуьрер язва Бахцугъ, Штул, Кутул, Ахниг.

Хуьруьнбур са шумуд сихилдиз пай жезвайди тир: Салкаяр, Тухшияр, Кукуяр , Гергерар, Жерягъар , Качкачар, мсб.

XIX виш йисуз Цилинг вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чIавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Хъутур - Куьредин наибвилиз талукь тир. Кьуьчхуьр хуьруьхъ галаз Кьуьчхуьрин жемятдик акатзавай.

1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Цилинг хуьруьн агьалияр, вири лезгияр яз 652 кас тир.

Ильяс Букаров

ЛММФДАдин корреспондентрин кIватIал

.

.

Мумкин я ваз килигиз кIан хьун:

Сараг хуьр квахьна

Вини Филер

Суварин тамарин къене авай Филифар

Меркезди салют гайи Лезги

Меркездай Кьибле Дагъустан аквазвач

Къейдер (1)

Комментарий #1 написал: Derbent

15.06.2015, 21:53   |   Зарегистрирован: --   |   ICQ: {icq}   |     |   Статус:


Группа: Посетители
Публикаций: 0
Комментариев: 0

В статье есть слово тахминан 17 км. Тахминан- это азерб. слово. Его можно заменить лезгинским словом "Гьинвачт1ани 17 км". А еще есть и такое слово."Алай вахтунал".По лезгински будет так. Алай ч1авуз или алай береда.