Дербендин чIехи сувар
Хел: 
КIуьд йис инлай вилик, 2006-йисан 15-июлдиз Дербенда хьайи Россиядин Федерациядин Президент В.В. Путина шегьердин дегь чIаварин гуьмбетриз килигна лагьанай: «Чна вирида санал Дербендин юбилей къейд авуна кIанзава. Инаг вири инсаният патал надир чка я.»
Ингье алай йисан 19-сентябрдиз Дербендин 2000 йисан юбилей гегьеншдиз къейд авуна. Суварин мярекатда Россиядин вири регионрин векилри, гьакIни къецепатан 40 уьлкведай атай 5 агъзур инсанди иштиракна. Эхиримжи йисара гуьнгуьна хтунвай къадим шегьердин кьиляй-кьилди безетмишнавай куьчейра агъзурралди инсанри лугьуз-хъуьрез, гъилера цуьквер, «Дербен чи дамах я», «Тарихдин кьеб-Дербен», «Аваз хьурай халкьарин дуствилин макан тир Дербен!» хьтин транспорантар аваз сад-садаз сувар барка ийизвай.
Шегьердин вири пипIера сувар гурлудиз къейд авуна. Нарин кIеледа тухвай мярекатар, куьгьне магьалда тешкил авур халичайринни сумагрин къалурун, ина яшамиш жезвай лезги, азербайжан ва табасаран халкьарин адетар, ацукьун-къарагъун, меденият, кьуьлер къалурдай сегьнеяр, са шумуд чIалал лагьай манияр иллаки рикIел аламукьдайбур хьана. Шегьердин кьилин майдандал, 2 агъзур квадратметрдин чилел чIугунвай халичадин шикилди вири гьейранарна. Гьам чкадин, гьамни къецепатан уьлквейрин журналистри Дербендикай гегьенш материалар гьазурна. 30-дав агакьна уьлквейрин телевиденийри къадим шегьердай репортажар гана.
Алай йисуз Дербендин 2000 йисан юбилей къейд авунатIани, гьакъикъатда адан 5000 йис я. ТIвар-ван авай археолог, тарихдин илимрин доктор, профессор Александр Кудрявцева 30 йисуз ина тухвай ахтармишунрин нетижа яз субутна хьи, гилан Дербендин чилерал инсанар сифте яз 5000 йис инлай вилик яшамиш жез гатIуннай. Ахреологиядин амукьайринни икI тирди субутзава.
Къе Дербенди вири дуьнья патал къиметлу тир 400-далай гзаф тарихдин гуьмбетар хуьзва. И шегьердин вири гуьмбетар 2003-йисалай ЮНЕСКО-дин къаюмвилик ква. Къе ина 130 агъзурдив агакьна агьалияр яшамиш жезва. Шегьерда дуьньядин стандартрив кьадай цIийи микрорайон кутунва. Дербенда электрондин санайи, чехир гьасилдай санайи иллаки вилик фенва. Ина цIийи технологийрикай менфят къачузвай шумудни са фирмаяр кардик ква. Виликай къвезмай са шумуд йисан къене Дербен кьибле Россиядин виридалайни чIехи туризмдин меркездиз элкъуьрда.
.
Сайтдин халисан уртах хьун патал регистрация авун кIан я.
Мумкин я ваз килигиз кIан хьун:
Дербендикай цIийи ктаб акъатна
Дуьньядин культурайрин, динрин тарихдин музей Дербентда ачухна
Къейд эцигун